W prawidłowo zbilansowanym jadłospisie w chorobie nowotworowej należy uwzględnić zapotrzebowanie organizmu na wszystkie składniki odżywcze. Szczególną uwagę należy skupić także na odpowiednim dostosowaniu żywienia do stanu chorego, możliwości poboru pokarmu oraz procesu leczenia. Zapobieganie wyniszczeniu nowotworowym jest jednym z głównych celów stosowanej w chorobach nowotworowych dietoterapii.
Jest wiele czynników, które mają swój wpływ na wyniszczenie organizmu przez nowotwór. Należą do nich m.in.: zaburzenie równowagi metabolicznej poprzez przewlekły odczyn zapalny, zaburzenia łaknienia, zwiększone „zapotrzebowanie” tkanki nowotworowej na składniki odżywcze. Do tych czynników dochodzą: głodówka przed operacją chirurgiczną i nasilenie katabolizmu po operacji. Jaki to ma finalny oddźwięk na chorego?
Na konsekwencje wyniszczenia organizmu osoby chorej składają się:
- Utrata masy ciała i masy mięśniowej
- Obniżenie stężenia białek
- Niedokrwistość
- Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej
- Obniżenie odporności, wzrost częstości zakażeń
- Trudności w gojeniu się i zakażenia ran pooperacyjnych
- Wydłużenie czasu hospitalizacji
- Obniżenie sprawności ruchowej, unieruchomienie
- Zmiany narządowe, pogorszenie funkcji nerek, wątroby, układu oddechowego i krążenia
Ze względu na ogromne znaczenie stanu odżywienia pacjenta, dieta powinna być skomponowana indywidualnie. Specjalista w zakresie żywienia (dyplomowany dietetyk, lekarz) początkowo dokonuje oceny stanu odżywienia, gdzie ważnymi aspektami są występujący w określonym czasie ubytek masy ciała oraz ocena sposobu żywienia.
Odchylenia od normy w zakresie stanu odżywienia oraz sposobu żywienia są wyznacznikiem w dobraniu odpowiednich: energetyczności diety i zawartości składników pokarmowych. Podstawą diety powinny być, jak najmniej przetworzone produkty.
Zaleca się co najmniej 5 posiłków co 2–3 godziny. W zapobieganiu wyniszczeniu nowotworowym posiłki mogą być spożywane nawet w nocy. Wartość odżywcza i objętość posiłków są zależne od indywidualnego zapotrzebowania.
Nie należy spożywać posiłków 2 godziny przed i po naświetlaniach w radioterapii, a także 2 godziny przed chemioterapią. Ograniczenia w diecie w chorobie nowotworowej dotyczą głównie produktów przetworzonych, słodyczy, pieczywa cukierniczego, olejów z dużą zawartością kwasów tłuszczowych n-6, napojów słodzonych, napojów gazowanych.
W związku z dobraniem najlepszej dietoterapii przy chorobach nowotworowych, zaleca się kontakt ze specjalistą.
